Od zarania dziejów ludzkość dotykają choroby, których nazwy powstają dopiero wtedy, gdy znane są już sposoby ich leczenia. Do takich właśnie schorzeń można zaliczyć leukoplakię, groźną chorobę jamy ustnej, która nieleczona może być przyczyną bardzo poważnych powikłań o charakterze nowotworowym. Dlatego też, po zauważeniu nietypowych objawów należy natychmiast rozpocząć leczenie.
Leukoplakia objawy
Cechą charakterystyczną leukoplakii jest keratoza, czyli wysokie rogowacenie błony śluzowej, znajdującej się w jamie ustnej – ciekawostką jest fakt, że czasami zmiany znajdują się na narządach płciowych. Pierwszymi widocznymi objawami są jasne smugi występujące na nabłonku błony śluzowej w jamie ustnej – najczęściej na języku, w wewnętrznej stronie policzka i wargi – które nieleczone, zmieniają się w białe, zgrubiałe plamy. Innymi miejscami występowania choroby są krtań, gardło dolne oraz dno jamy ustnej.
Widoczne zmiany mogą występować pojedynczo lub w grupach lub też mogą być w formie rozlanej na dużym obszarze nabłonka. Plamy są niebolesne, chociaż powodują pewien dyskomfort, ale również są nieusuwalne. Najbardziej niepokojącą odmianą leukoplakii jest erytroleukoplakia, będąca przedinwazyjnym rakiem jamy ustnej, wobec którego, należy natychmiast podjąć intensywne leczenie.
Jakie są przyczyny leukoplakii?
Najczęstszą przyczyną powstania leukoplakii jest palenie papierosów, w częstych przypadkach nadmierne picie alkoholu, zakażenia grzybicze, przygryzanie policzków po wewnętrznej stronie, niedobory witaminy A i żelaza, a także zakażenie wirusem HPV 16 i 18, czyli wirusem brodawczaka ludzkiego. Podłożem sprzyjającym rozwojowi choroby może być także czynnik genetyczny.
Niektóre rodzaje leukoplakii przebiegają bez wyraźnej przyczyny lub bardzo trudnej do określenia – z tego powodu określa się ją jako leukoplakia idiopatyczna.
Ze względu na lokalizację w jamie ustnej, można wyodrębnić dwa rodzaje tej choroby:
- leukoplakia homogenna – najczęściej umiejscawia się na policzkach i zwykle jest mniej inwazyjna. Ta odmiana rzadko kiedy ulega zezłośliwieniu, jest więc łagodniejszą wersją choroby;
- leukoplakia niehomogenna, która lokalizuje się w większości przypadków na dnie jamy ustnej, pod językiem, przy podniebieniu, na wargach oraz wzdłuż krawędzi języka z naciekami na jego powierzchnię. Ten rodzaj jest dużo bardziej niebezpieczny dla zdrowia, zdecydowanie częściej przekształca się w formę złośliwego nowotworu.
Leczenie leukoplakii
Pomimo że choroba należy do bardzo poważnych schorzeń, łatwo można ją pomylić z niegroźnymi stanami, które czasami tworzą się w jamie ustnej z zupełnie niewinnej przyczyny. Niepokojące, ale łagodne zmiany w obrębie jamy ustnej mogą powstawać z przyczyn mechanicznych, lecz jeżeli szybko znikają, nie są groźne dla zdrowia. Uwagę zwracać należy wtedy, gdy powstała ranka lub inna zmiana nie goi się lub wręcz jej stan chorobowy postępuje. W takiej sytuacji, dla własnego komfortu psychicznego, należy zasięgnąć porady lekarza laryngologa, który może zlecić odpowiednie badania lub wykluczyć stan chorobowy zagrażający zdrowiu. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim palacze papierosów, pijący alkohol oraz osoby ze skłonnościami do częstego zapadania na infekcje jamy ustnej. W razie wystąpienia tego typu przypadłości u osób z grupy ryzyka należy wykonać odpowiednie badania.
Rozwinięty stan chorobowy należy leczyć, rozpoczynając terapię od rzucenia palenia, odstawienia alkoholu i pozbycia się nawyków naruszających strukturę jamy ustnej. Następnym krokiem jest pobranie wycinka do badań, a gdy zostanie określony typ leukoplakii, należy wdrożyć obserwację zmian chorobowych. Jeżeli nie cofną się po wyeliminowaniu szkodliwych czynników, zmiany należy usunąć operacyjnie.